ประโยชน์ของ เครื่องเล่นเด็ก

ประโยชน์ของ เครื่องเล่นสนาม
เครื่องเล่นสนามเป็นของคู่กันของเด็กๆ แต่ในโลกยุคแห่งดิจิตอลนี้ เด็กๆหันไปสนใจการเล่นเกมส์บนจอผ่านมือถือและแท็ปเล็ตเป็นส่วนใหญ่ โดยอาจลืมไปว่าร่างกายของเด็กๆนั้นต้องการการพัฒนาทางด้านกล้ามเนื้อ สมอง สติปัญญาและการเข้าสังคม เครื่องเล่นสนามในปัจจุบันจึงได้รับความนิยมน้อยลง การศึกษาถึงประโยชน์ของเครื่องเล่นเด็กในปัจจุบันต้องการให้ผู้ปกครองของเด็กมีความรู้ความเข้าใจในการพัฒนาศักยภาพของร่างกายเพื่อที่จะเจริญเติบโตควบคู่กันไปทั้งภายนอกและภายใน

เครื่องเล่นสนามเด็กเล่นในปัจจุบัน มีทั้งแบบในร่มและกลางแจ้ง ซึ้งมีลักษณะแตกต่างกันออกไป เริ่มต้นจากเครื่องเล่นในร่ม หรือ Indoor Playground ถูกออกแบบมาเพื่อให้เด็กเล่นในสถานที่ที่มีรั่วรอบขอบชิด ออกแบบมาเพื่อป้องกันการกระแทกโดยหุ้มด้วยฟองน้ำนุ่มนิ่ม และเบาะ ดังตัวอย่างที่พวกเราเห็นตามห้างสรรพสินค้าต่างๆ ดังรูป

เครื่องเล่นในร่ม ประกอบด้วย โครงสร้างทำจากเหล็กชุบกัลป์วาไนซ์ป้องกันสนิมพร้อมหุ้มด้วยฟองน้ำนุ่มนิ่มทั้งโครงสร้าง เพื่อป้องกันอุบัติเหตุจากแรงกระแทกของเด็กเสริมด้วยผนังตะข่ายกันตกหุ้มทั้งโครงสร้างกันการหล่น และยังมีอุปกรณ์ให้เด็กเพลินเพลินกับการเล่น เช่น สไลเดอร์ , ปีนป่าย , อุโมงค์ท่อลอด , บ่อบอล และอื่นๆ แผ่นพื้นจะปูด้วยพื้นโฟมEVA ป้องกันกระตกกระแทก สีสันสดใส
เครื่องเล่นสนามกลางแจ้ง หรือ Outdoor Playground ถูกออกแบบมาให้ตั้งอยู่กลางแจ้ง ทนแดดทนฝน ดังที่เราจะเคยเห็นตามสวนสาธารณะ , โรงเรียน หรือหมู่บ้านต่างๆ ดังรูป

ประโยชน์ของสนามเด็กเล่นและเครื่องเล่นสนาม
สนาม เด็กเล่นเป็นที่รวมของเด็ก ๆ ได้มาพบกันและเล่นกัน เป็นการสร้างสมรรถนะทางสังคมให้กับเด็ก ๆ ให้สามารถรู้จักอยู่ร่วมกัน ทำกิจกรรมร่วมกัน มีน้ำใจ ช่วยเหลือกัน ช่วยส่งเสริมและกระตุ้นพัฒนาการทั้งด้าน ร่างกาย กล้ามเนื้อ จิตใจ อารมณ์และรวมทั้งสมองในการคิดแก้ปัญหาของเด็ก ๆ การมีสนามให้เด็กเล่นเป็นความเมตตาของผู้ใหญ่ที่ “จัดให้” กับเด็ก เพราะเด็กไม่สามารถสร้างเอง หรือ “จัดให้” กับตนเองได้โดยไม่ได้รับความช่วยเหลือจากผู้ใหญ่ที่มี “จิตเมตตา” หรือ “จิตสาธารณะ” ได้
นอกจากสนามเด็กเล่นแล้วยังมี "เครื่องเล่นสนาม" ในสนามเด็กเล่นอีกจำนวนมากที่เหมาะสำหรับส่งเสริมพัฒนาการต่าง ๆ ของเด็กอีกด้วย เครื่องเล่นในสนามเด็กเล่นช่วยฝึกความเชื่อมั่นในตัวเองและพัฒนากล้ามเนื้อ ใหญ่ที่แขน ขาให้แข็งแรง ฝึกการทรงตัว ฝึกความกล้าหาญ และการตัดสินใจ ฝึกทักษะการทำงานของร่างกาย และกล้ามเนื้อ ของเล่นพลาสติกฝึกพัฒนาการด้านอารมณ์ สังคมและสติปัญญา โดยเฉพาะอย่างยิ่งเครื่องเล่นในสนามกลางแจ้งช่วยฝึกทักษะการเคลื่อนไหวให้ คล่องแคล่ว ฝึกการทรงตัวให้มั่นคง พัฒนาการของกล้ามเนื้อ การรับรู้ ความคิดฝัน และเลียนแบบจากของจริง ทำให้เด็กรู้จักปรับสิ่งใหม่ให้เข้ากับสิ่งที่คุ้นเคยหรือ รู้จักแล้ว คิดและเข้าใจธรรมชาติตามที่เป็นจริง นอกจากนั้นเครื่องเล่นสนามกลางแจ้งจะสร้างความกล้าหาญ กล้าแสดงออก รู้จักระมัดระวัง มีระเบียบวินัย และรู้จักการแบ่งปัน ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของการมี “จิตสาธารณะ” ที่หวังว่าเมื่อเติบใหญ่ขึ้นเด็ก ๆ เหล่านี้จะเป็นผู้มี “จิตสาธารณะ” หรือมีเมตตา มีน้ำใจนักกีฬา รู้แพ้ รู้ชนะ รู้อภัย ทำให้สังคมในอนาคตเป็นสังคมแห่งความสงบสุข
ความปลอดภัยของสนามเด็กเล่น การออกแบบเครื่องเล่นและสนามเด็กเล่นมีความสำคัญซึ้งผู้ปกครองจำนวนมากกังวลถึงความปลอดภัยของบุตรหลานที่จะให้เด็กๆเล่นกับเครื่องเล่นอีกทั้งยังมีข่าวถึงอันตรายที่เกิดขึ้นอยู่เรื่อยๆมากับเด็กที่เล่นในสนามเด็กเล่นต่างๆ ทำให้ผู้ปกครองรู้สึกกังวลใจในการปล่อยให้ลูกหลานออกไปเล่นเครื่องเล่นโดยลำพัง นอกจากความปลอดภัยของเครื่องเล่นแล้ว ความปลอดภัยจากมิจฉาชีพที่แอบแฝงเข้ามาทำร้ายหรือลักพาตัวเด็กในสวนสาธารณะ ดังนั้นผู้ปกครองจึงต้องหมั่นดูแลเอาใจใสเป็นหูเป็นตา สำหรับการออกแบบและดูแลสนามเด็กเล่น เครื่องเล่นรวมทั่งของเล่นเด็กนั้นมีหลักการและมาตรการที่ควรนำมาใช้ดังนี้
- สนามเด็กเล่น เครื่องเล่นสนาม และของเล่นเด็กต้องมีการทดสอบความปลอดภัยในเชิงวิทยาศาสตร์ หรือเชิงประจักษ์ก่อนนำออกใช้งาน ต้องมีการรายงานผลการทดสอบประกอบการนำเสนอเพื่อการติดตั้งและใช้งานได้ด้วย
- เครื่องเล่นต้องออกแบบให้เหมาะสมกับวัยของเด็ก เช่น 6-12 ปี และมีป้ายกำกับและวิธีการเล่นเครื่องเล่นอย่างชัดเจนและเข้าใจได้ง่าย
- พื้นสนามเด็กเล่นต้องออกแบบมาเพื่อป้องกันอุบัติเหตุจากการตกกระแทก เหมาะสมกับกิจกรรมการเล่นและที่สำคัญต้องสามารถดูดซับแรงกระแทกได้ดีเพื่อลดอาการบาดเจ็บ จากการตกหล่น หรือร่วงจากเครื่องเล่นได้ในระดับที่เหมาะสม
- เครื่องเล่นเด็กจะต้องถูกติดตั้งไม่เกินความสูง 120-150 เซนติเมตร เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอันตรายหากเกิดอุบัติเหตุจากการร่วงหล่น
- มีการติดตั้งเครื่องเล่นอย่างเหมาะสม ถูกต้อง ถูกวิธีโดยผู้เชี่ยวชาญที่มีความรู้และประสบการณ์โดยตรงในการติดตั้งอุปกรณ์เครื่องเล่นสนามเหล่านี้
- มีการตรวจสอบโครงสร้าง ความแข็งแรง การชำรุดของเครื่องเล่นอย่างสม่ำเสมอ และจัดให้มีผู้ดูแลเด็กขณะเล่น

การเล่นของเด็กนั้นแตกต่างกันตามวัยของเด็ก ในบทความนี้ เด็ก หมายถึงช่วงอายุในวัยเรียนระดับอนุบาล ประถมและมัธยมศึกษาตอนต้นเป็นสำคัญซึ้งมีอายุระหว่าง 4-15 ปี เป็นกลุ่มเป้าหมายสำหรับสนามเด็กเล่นและเครื่องเล่นในสนามเด็กเล่น ซึ้งจะช่วยพัฒนาเสริมสร้างในการเจริญเติบโตของเด็ก
ประโยชน์ของการเล่นสนามเด็กเล่นต่อการพัฒนาการเด็ก
สนามเด็กเล่นเป็นสถานที่สำคัญสำหรับการจัดกิจกรรมกลางแจ้งที่ช่วยส่งเสริมพัฒนาการสำหรับเด็ก เพราะเป็นสถานที่ที่เปิดโอกาสให้เด็กได้ออกไปนอกห้องเรียนได้ออกกำลังกายเพื่อพัฒนาการทุกด้าน โดยเฉพาะพัฒนาการทางร่างกายซึ่งคำนึงถึงพื้นฐานความสนใจของเด็กแต่ละคน
ประโยชน์ของสนามเด็กเล่นที่มีต่อพัฒนาการด้านต่างๆ มีดังนี้
- การส่งเสริมพัฒนาการทางร่างกาย ได้แก่พัฒนากล้ามเนื้อใหญ่ กล้ามเนื้อเล็ก การประสานสัมพันธ์ของอวัยวะต่างๆ ส่งเสริมให้มีร่างกายแข็งแรงและสุขภาพดี ฯลฯ
- การส่งเสริมพัฒนาการทางอารมณ์ จิตใจและสังคม ได้แก่ ส่งเสริมให้เกิดความสนุกสนาน ผ่อนคลายความเครียด รู้จักปรับตัว เล่น ทำงานร่วมกับผู้อื่น เรียนรู้การระวังรักษา ความปลอดภัยทั้งของตนเองและผู้อื่น ฯลฯ
- การส่งเสริมพัฒนาการทางสติปัญญา ได้แก่ ส่งเสริมให้มีความอยากรู้อยากเห็นสิ่งต่างๆ ที่แวดล้อมรอบตัว รู้จักการตัดสินใจ แก้ปัญหาด้วยตนเอง พัฒนาทักษะการสังเกต การเปรียบเทียบการจำแนก ฯลฯ

เครื่องเล่นสนามมีอะไรบ้าง ประกอบด้วยอะไรบ้าง
เครื่องเล่นสนามกลางแจ้ง จะประกอบด้วย : ชิงช้า / สไลเดอร์ / ม้าหมุน / โยกเยก / ปีนป่ายต่างๆ / ไม้กระดก / บาร์โหนตัว / อุโมงค์ท่อลอด / อุปกรณ์เดินทรงตัว / สปริงโยกเยก และอื่นๆ แต่ละชนิดจะพัฒนาด้านกล้ามเนื้อที่แตกต่างกันออกไป

กติกาการใช้สนามเด็กเล่น
- เล่นเครื่องเล่นให้ถูกวิธี ตามชนิดของเครื่องเล่น
- ขึ้น-ลง ตามทางที่กำหนด
- เครื่องเล่นสไลเดอร์ต้องนั่งลื่นลง
- รักษาความสะอาดของพื้นที่และเครื่องเล่น
- เล่นผิดกติกาปิดสนามครั้งละ 1 อาทิตย์

สนามเด็กเล่นช่วยเด็กให้มีโอกาสในการพัฒนาทักษะทั้งทางด้านร่างกาย สมองและสติปัญญาแล้ว ยังช่วยพัฒนาทักษะทางด้านการอยู่ร่วมกันในสังคม อารมณ์และจิตใจอีกด้วย การส่งเสริมให้เด็กมีคุณลักษณะที่ดี เพื่อที่จะเป็นผู้ใหญ่ที่ดีในอนาคตนั้น สนามเด็กเล่นก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่จะสามารถช่วยให้พัฒนาการของเด็กมีความสมบูรณ์ในทุกด้านได้อย่างดี

เอกสารอ้างอิง
กฤษมันต์ วัฒนาณรงค์. (2554). สนามเด็กเล่นที่หายไป. 10 มกราคม 2554, จาก
https://www.thairath.co.th/content/140155